HEEMLAND

'Forum voor nederlandse politiek'


Naar de hoofdbladzijde van Heemland

 

HEEMLAND NUMMER 16 (lente 2000)

 

FISCALE DISCRIMINATIE VAN HUURDERS
==================================

 

Nieuwe belastingstelsel ten gunste van de gefortuneerde burgerij

In de vorige nummers heb ik uitvoerig bericht over de de slechte, dure nieuwbouw, over de kunstmatige prijsopdrijving van wonen voor huurders en kopers en over het slechte belastingplan voor 'de 21ste eeuw' van het neoliberale duo Zalm-Vermeend. Ondanks onze brandbrief aan Tweede Kamerfracties inzake de Wet Inkomstenbelasting 2001 zijn we er niet in geslaagd de heren tot inkeer te brengen om huurders bij vermogensopbouw gelijkwaardig te behandelen aan eigen woningbezitters en om mensen een ruimere algemene fiscale lijfrenteaftrekmogelijkheid te geven onafhankelijk van een door belastingplichtige aan te tonen 'pensioentekort'. Wel wordt de AOW-franchise, het bedrag waarboven pensioenopbouw is toegestaan, verlaagd en blijft er een kleine lijfrenteaftrek voor iedereen van E 1.000,00, dit is rond f 2.200,- in plaats van de ruim f 6.000,- van thans (in de 1ste tranche van het huidige stelsel). Indien men jong is, kan men met zo'n bedrag nog heel wat opbouwen aan pensioen. Het is voor hen meer dan helemaal niks. Vooral mensen met hoge inkomens en kostbare huizen zullen fiscaal volop kunnen profiteren van het nieuwe belastingstelsel. Minister Zalm houdt er de absurde kronkelredenering op na, dat het bezit van een eigen huis noodzakelijk is om een dak boven je hoofd te hebben en dus geen vermogensbestanddeel zou zijn. Als er nu enig belegd vermogen in het verleden redelijk waardevast was, dan was dat wel een eigen huis met dito woonzekerheid en bestaansveiligheid!

Huurders komen er bekaaid af dankzij 'paars' en 'christelijk'

Om huurders voor dit gemis aan vaststaand vermogen en/of vermogensopbouw in het eigen huis fiscaal te compenseren door een extra vrijstellling voor huurders (ten bedrage van de gemiddelde huidige prijs voor een goede nieuwbouwwoning) van het vermogen in box 3 (en voor eigenaren voor de resterende hypotheekschuld), ontbrak het ten ene male aan politieke wil bij de paarse partijen, - de PvdA is tussentijds nog expliciet van onze voorstellen om huurders tegemoet te komen op de hoogte gesteld -, en helaas ook bij het CDA en de kleine christelijke fracties. Over fiscale discriminatie van huurders in de vermogenssfeer gesproken! Als het CDA zich nu eens had willen profileren als 'middenpartij' voor de middengroepen dan had ze het bij deze belastingherziening kunnen doen door het voor huurders en kopers van nu met hoge woonlasten op te nemen! Op de vragen van de SP die als enige fractie in de Tweede Kamer deze ongelijke behandeling zeer voorzichtig aan de orde stelde maar niet doorzette, gaf Zalm in zijn antwoord aan Marijnissen de gratuite boodschap mee aan huurders om maar alsnog de extreem dure koopwoningmarkt op te strompelen in welke omstandigheden ze ook verkeren. De koopprijzen zijn zo extreem dat de meeste jonge mensen en ex-huurders zonder financiering van hun woning met deels aflossingsvrije hypotheken waar de banken mee mogen leuren, geen huis kunnen kopen; voor ouderen is het nagenoeg ondoenlijk. Dat de SP zich niet harder in deze zaak opstelde, verwondert mij niet; deze partij kent onder haar kiezers maar heel weinig middenklassers. Ze vreest waarschijnlijk bij een hardere opstelling door de arme achterban niet goed begrepen te worden en bij haar socialistisch denkende partijkader verkeerd over te komen bij opkomen voor middengroepen. Toch toonde de SP wel lef dat ze het aangekaart heeft.

Sociale tweedeling tussen woningbezitters en huurders fiscaal bekrachtigd

De fiscale tweedeling van de bevolking in eigenwoningbezitters en huurders had voorkomen kunnen worden door de eigen woning zondermeer als vermogen in box 3 te belasten na aftrek van de resterende hypotheekschuld en ongeacht de waarde van de woning, en alsdan het huurwaardeforfait, straks eigenwoningforfait genoemd, af te schaffen. Een wettelijk tweedeling van de bevolking in arm en rijk was dan vermeden geworden, en middenklassers zonder eigen woning zouden niet als enige de dupe worden door de directe extra fiscale belasting, boven de karige vrijstelling van f 37.463,- per belastingplichtige, met 1,2 % van het 'vermogen' in box 3. Een fiscaal gelijke, veel ruimere vrijstelling over de waarde van alle vermogen inclusief de waarde van de eigen woning, overeenkomstig de huidige vermogensvrijstelling van f 250.000,- voor samenwonenden (gezien de huizenprijsexplosie te verruimen tot f 500.000,-), lag in de rede. Maar nee, de huurder met wat vermogen betaalt straks meteen f 2.100,- meer belasting dan nu.

Om deze hele belastingoperatie blijft de walm hangen opgesteld te zijn met de zeer opzettelijke bedoeling om de gezeten burgerij met hun afbetaalde, hypotheekvrije huizen, gekocht in vroegere tijden en betere omstandigheden, volop te ontzien in hun bezit (het successierecht voor rijke families wordt straks nog versoepeld) en hiervoor andere belastingplichtigen, huurders en kopers van nu, op te laten draaien. Voor deze zijn de woonlasten meestal torenhoog en ze blijven dat. Buitengewoon kwalijk is dat koud na de aanvaarding van de Wet Inkomstenbelasting 2001 in de Tweede Kamer uitgerekend de minister zelf komt met z'n losse flodder om het eigenwoningforfait voor afbetaalde woningen af te schaffen omdat hij deze belastingheffing 'sneu' vindt voor deze boffers met een hypotheekvrij eigen huis!; (voor huurders is niks sneu). En stuitend is dat het juist het CDA is dat fiscaal nog scheutiger voor de hoge inkomens wil zijn. Bij monde van CDA-kamerlid Reitsma wordt Zalm verweten dat deze 'parlementair vandalisme' pleegt omdat dit 'aardige ideetje' voor de gefortuneerde huizenbezitters van hemzelf, van het CDA afkomstig is. VVD-fractievoorzitter Dijkstal en Zalm vinden prompt het CDA vanwege z'n onverbloemde steun aan de nieuwe belastingwetgeving waardig om met de VVD samen in de volgende regering te gaan zitten; de geld-liberalen in vrijage met de welvarende christelijke burgerij.

Een onwerkelijke vertoning van politiek schimmenspel

Wie de behandeling in het parlement gevolgd heeft moet versteld staan van de krankzinnige vaart waarmee deze fiscale wetgeving die iedereen raakt, er doorheen is gejaagd zonder noemenswaardige publieke discussie. De grote partijen in dit land hebben het van meet af aan weten te depolitiseren met stilzwijgende instemming van het CDA. Alsof deze belastingherziening geen politieke afwegingen en vragen om een eerlijker verdeling van fiscale lasten verdiende? Alleen SP en GL roerden zich en stemden tegen. Hen werd verweten zich buiten de werkelijkheid te hebben begeven. Maar over welke werkelijkheid wordt dan eigenlijk gesproken; niet de werkelijkheid van de doorsnee belastingplichtige. Jarenlang staan huurders bloot aan forse huurverhogingen. Vaak kunnen ze niet eens huren zonder een contract te moeten tekenen waarin ze zich bij voorbaat bij die verhogingen neer moeten leggen, anders gaat de huur gewoon niet door. De vrijheid van wonen is in dit land aanzienlijk beperkt door regels en schaarste. Voor de modale tot driemaal modale inkomensgroepen is wonen schandalig duur zowel bij huur als bij koop; dat is de echte werkelijkheid voor miljoenen huishoudens in huur- en koopwoningen zonder subsidies.

Ons commentaar op deze belastingherziening

Indien dit parlement huurders nog enigszins had willen tegemoetkomen in hun sociale mobiliteit, was de slechtste zet wel de recente aanvaarding van het belastingstelsel van Zalm-Vermeend met z'n fiscale discriminatie van huurders in hun vermogensopbouw. Toch wordt voorzien dat "wetenschappelijk front uiteindelijk bres zal slaan in politieke beschermingswal rond het eigen huis" na te lezen in "Kloof tussen politiek en logica voorlopige redding huiseigenaar" van D.P. Schiethart. "Wie niet aan de voorwaarden voor huursubsidie voldoet, zit als huurder aan alle kanten klem: geen fiscale voordelen en, in de hausse op de huizenmarkt misschien nog wel erger, geen fiscaal bevoordeelde vermogensopbouw.", aldus de fiscalist (Financieel Dagblad, 9 october 1999). Wellicht wil de Woonbond, indien deze huurdersvereniging niet sociaal eenzijdig is, proefprocessen starten om de fiscale discriminatie van huurders bij het Europese Hof te laten vernietigen? Groot wordt het fiscale voordeel voor verhuurders wier huuropbrengst onbelast wordt, (niet belast in box 1).

Linda Gouderak e.a  

 


 

Terug naar boven

of naar de inhoudsopgave van dit nummer

Naar Heemland 16, Noodzaak van woonlastendaling

of naar de Heemland Hoofdbladzijde

 

 

Wilt een bijdrage aan dit forum leveren? U kunt Heemland een e-postbericht sturen:

Klik hier

 

Bladzijde samengesteld op 6 juli 2000

terug naar Heemland Hoofdbladzijde